ตัวเลขอียิปต์โบราณ

ตัวเลขอียิปต์โบราณ

เมื่อกล่าวถึงคณิตศาสตร์ ทุกคนคงคิดว่าเป็น “ศาสตร์ที่ว่าด้วยเรื่องตัวเลข” ซึ่งอันที่จริงแล้วคำจำกัดความนี้เป็นเพียงคำจำกัดความดั่งเดิมของคณิตศาสตร์เท่านั้น ปัจจุบันคณิตศาสตร์ได้ถูกพัฒนาจนไม่สามารถใช้คำจำกัดความดังกล่าวได้อีกต่อไป ซึ่งหากน้องๆ อยากรู้ว่าคณิตศาสตร์มีประวัติความเป็นมาอย่างไร มีอะไรมากไปกว่าตัวเลข พี่ก็คงบอกได้แต่เพียงว่า น้องๆต้องติดตามกันต่อไป อย่างไรก็ตาม คำจำกัดความนี้สามารถชี้ให้เห็นถึงรากฐาน และที่ มาของคณิตศาสตร์ได้อย่างชัดเจน นั่นก็คือ ตัวเลข นั่นเอง แน่นอนทีเดียวที่แต่ละประเทศย่อมมีสัญลักษณ์แทนตัวเลขที่แตกต่างกันไป พี่จึงขอเริ่มต้นประวัติศาสตร์ของคณิตศาสตร์ด้วยตัวเลขที่แต่ละอารยธรรมคิดค้นขึ้น โดยอารยธรรมแรกที่จะขอกล่าวถึงคือ อียิปต์โบราณ อียิปต์โบราณได้รับการก่อตั้งขึ้นเมื่อ 5,464 - 30 ปีก่อนคริสตกาล มีอาณาเขตครอบคลุมที่ราบลุ่มแม่น้ำไนล์จากเมืองแอสวาน (Aswan) จนจรดชายฝั่งทะเลเมดิเตอร์เรนียนของประเทศอียิปต์ปัจจุบัน (ดังแสดงในรูปที่ 1) อียิปต์โบราณเป็นอารยธรรมหนึ่งที่เก่าแก่ที่สุดในโลก และเป็นอารยธรรมแรกที่ส่งเสริมวิทยาศาสตร์ ชาวอียิปต์โบราณให้ความสำคัญอย่างมากกับการจดบันทึก และการสื่อสารจึงได้ประดิษฐ์กระดาษปาปิรุส (papyrus) ขึ้น ซึ่งทำมาจากต้นกกที่เติบโตอย่างแพร่หลายในแถบลุ่มแม่น้ำไนล์นั่นเอง ชาวอียิปต์โบราณสื่อความหมายด้วยอักษรภาพที่เรียกว่า ไฮโรกลิฟ (Hieroglyph) ซึ่งรวมไปถึงตัวเลขด้วย อักษรภาพแทนตัวเลขต่างๆ มีดังนี้
ขีด ความหมายคือคน แทนค่า 1 (หนึ่ง) หลังคาโค้ง ความหมายคือแท่นบูชา แทนค่า 10 (สิบ) เชือกขดหนึ่งวง ความหมายคือการสำรวจพื้นที่ แทนค่า 100 (หนึ่งร้อย) ดอกบัว ความหมายคือ พระอาทิตย์ขึ้น หรือชีวิตใหม่ แทนค่า 1,000 (หนึ่งพัน) นิ้วชี้ ความหมายคือ หัตถกรรม หรือการนับ แทนค่า 10,000 ( หนึ่งหมื่น) ลูกอ๊อด หรือกบ ความหมายคือ การเกิด หรือการงอก แทนค่า 100,000 (หนึ่งแสน) ภาพเทพเจ้ายกมือขึ้นเหนือศีรษะ ความหมายคือจุดกำเนิดของสรรพสิ่ง แทนค่า 1,000,000 (หนึ่งล้าน) - อย่างไรก็ตาม แหล่งข้อมูลบางแห่งอาจแสดงอักษรภาพข้างต้นกลับกัน จากซ้ายเป็นขวา และจาก ขวาเป็นซ้าย ซึ่งก็มีความหมายเดียวกัน